Działalność gospodarcza przy umowie o pracę

Podczas prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie umowy o pracę w przypadku zatrudnienia na etacie, forma opodatkowania jest określana przez skalę podatkową. W ramach tej formy opodatkowania obowiązuje stawka podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w wysokości 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie oraz 32% dla dochodów przekraczających tę kwotę.

Natomiast prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, masz możliwość wyboru jednej z trzech form opodatkowania:

1. Skala podatkowa: Podatek dochodowy jest pobierany według skali podatkowej, czyli 12% dla przychodów do 120 000 zł rocznie i 32% dla przychodów powyżej tej kwoty.
2. Podatek liniowy: Podatek dochodowy wynosi stałe 19% i niezależnie od wysokości dochodu.
3. Ryczałt ewidencjonowany: Jest to preferencyjna forma opodatkowania dla programistów, gdzie podatek dochodowy wynosi 12% od całkowitego przychodu.

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej na skali podatkowej lub podatku liniowym, istnieje dodatkowo możliwość skorzystania z ulgi IP Box, która umożliwia opodatkowanie 5% przychodu. Taka ulga nie jest dostępna dla osób pracujących na etacie.

Jeśli chodzi o koszty uzyskania przychodu, w przypadku umowy o pracę można odliczyć standardowe koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł/miesiąc przy pracy w miejscu zamieszkania lub 350 zł/miesiąc w przypadku dojazdu do pracy z innej miejscowości. Istnieje również możliwość odliczenia 50% autorskich kosztów uzyskania przychodu w przypadku twórczej pracy, jeśli prawa autorskie do stworzonego programu komputerowego są przenoszone na pracodawcę.

Prowadząc działalność gospodarczą na skali podatkowej lub podatku liniowym, możesz pomniejszyć przychód o rzeczywiście poniesione koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Koszty te muszą być udokumentowane fakturami i mogą obejmować opłaty leasingowe, sprzęt komputerowy, licencje na oprogramowanie, branżowe kursy i literaturę, opłaty księgowe oraz wyposażenie stanowiska pracy.

W przypadku odliczenia VAT, programiści prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jako podatnicy VAT czynni mogą odliczać VAT wynikający z faktur kosztowych dotyczących prowadzonej działalności. W przypadku pracy na etacie nie ma takiej możliwości odliczenia VAT, nawet jeśli samodzielnie pokrywasz koszty związane z podnoszeniem kompetencji zawodowych.

Jeśli chodzi o składki społeczne, zarówno przy umowie o pracę, jak i w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, składki ubezpieczenia społecznego wynoszą łącznie 31,64%. Jednak w przypadku działalności gospodarczej składki społeczne nie są naliczane od wynagrodzenia za świadczone usługi programistyczne, a od podstawy naliczeniowej, która jest różna w zależności od wybranej formy ZUS:

1. ZUS preferencyjny: Podstawą do naliczenia składek społecznych jest 30% minimalnego wynagrodzenia, które w 2023 roku wynosi 1 047 zł (styczeń-czerwiec) oraz 1 080 zł (lipiec-grudzień).
2. Duży ZUS: Podstawą do naliczenia składek społecznych jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które w 2023 roku wynosi 4 161 zł.

Składka zdrowotna w przypadku umowy o pracę wynosi 9% dochodu z etatu. Natomiast dla jednoosobowej działalności gospodarczej, składka zdrowotna zależy od formy opodatkowania:

1. Skala podatkowa: 9% uzyskanego dochodu.
2. Podatek liniowy: 4,9% uzyskanego dochodu.
3. Ryczałt ewidencjonowany:
   • 376,16 zł/miesiąc dla przychodu do 60 000 zł rocznie,
   • 626,93 zł/miesiąc dla przychodu do 300 000 zł rocznie,
   • 1 128,48 zł/miesiąc dla przychodu powyżej 300 000 zł rocznie.